Παραλειπόμενα από το …χορό του Ζαλόγγου και το …συνωστισμό στη Σμύρνη.

vΦωτό άρθρων

 

 Του Στέφανου  Ανδριάνη*

 “Κάθε λαός δημιουργεί εθνικούς μύθους”, ήταν η απάντηση της κας Μαρ. Ρεπούση για το χορό του Ζαλόγγου.

     Η ίδια λίγο παλαιότερα  αναφερόμενη στο …συνωστισμό των Ελλήνων στην παραλία της Σμύρνης το 1922, δήλωσε:

‘’ …… Κυκλοφορούσα με το βιβλίο και φωτοτυπίες. Κατάλαβα κάποια στιγμή ότι δεν είχε νόημα. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν κλειστά τα μάτια και τ’ αυτιά τους. Δεν ήθελαν ν’ ακούσουν’’…..

 ‘’Το ρήμα, συνωστίζονταν, ήταν άστοχο και το αποσύραμε’’

 ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ κας ΡΕΠΟΥΣΗ:

–    Αφού όλοι οι λαοί δημιουργούν μύθους,  ………δεν έχει άραγε το …δικαίωμα να δημιουργεί και ο ελληνικός λαός;

–    Οι ιστορικοί επιστήμονες γνωρίζουν ότι η ιστορική μνήμη όλων των λαών, δεν δημιουργείται μόνο από γεγονότα αδιαμφισβήτητα και επιστημονικά τεκμηριωμένα, αλλά και από γεγονότα ‘’ντυμένα’’ με μύθο.  Και επίσης ότι  σ’ όλες τις κοινωνίες ακόμη και  στις πιο προηγμένες, οποιαδήποτε προσπάθεια να ‘’διορθωθούν’’, παγιωμένες  ιστορικές εικόνες στη συλλογική μνήμη, σίγουρα συναντά αντιδράσεις.  Αντιδράσεις, που δεν εκδηλώνονται μόνο από τα συντηρητικά, αλλά από πολύ ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, ακόμη και αν πρόκειται για αποδεδειγμένους μύθους.

Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να παρέμβει η πολιτεία,  αν ένας μύθος γίνεται κάποτε εργαλείο προπαγανδιστικής εκμετάλλευσης για να καλλιεργηθούν μίση ή ρατσισμός ή όταν μπλοκάρει κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις.  Είναι όμως καίριας σημασίας ο τρόπος και χρόνος παρέμβασης, ώστε να έχει αποτελέσματα.   

Προσπάθειες με προχειρότητες  και αυτοσχεδιασμούς ή ενταγμένες σε ιδεολογικοπολιτικές αγκυλώσεις, είναι ενδεχόμενο να  επιστρέψουν ως μπούμεραγκ.

Παρούσες είναι πάντα και οι ατομικές προσπάθειες,  από πρόσωπα της επιστήμης και της διανόησης, να ξαναγράψουν τη δική τους, ‘’ιστορική αλήθεια’’, που φυσικά έχει τη δική της αξία και χρησιμότητα, πλην όμως δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι κάθε διαφορετική ιστορία περιέχει τόση αλήθεια, όση επιτρέπει η ιδεολογία και οι ικανότητες του συγγράφοντος.

Και η ίδια η ζωή έχει δείξει ότι, καμιά ιδεολογία δεν έχει δώσει μέχρι σήμερα πλήρεις και ολοκληρωμένες απαντήσεις,  για τις ιστορικές και κοινωνικές εξελίξεις.  

Το βιβλίο ιστορίας της ΣΤ’ δημοτικού του 2007, στο οποίο ‘’πέρασε’’ η αμφισβήτηση της  κας Ρεπούση για σφαγές στη Σμύρνη το 1922, έδειξε καθαρά ότι όχι μόνο δεν υπάρχει πυξίδα στο σύστημα παιδείας, αλλά και ότι το περιεχόμενο της ιστορικής μόρφωσης της χώρας, είναι ‘’ξέφραγο’’  σε αυτοσχέδιες και ατεκμηρίωτες  παρεμβάσεις.

Ας θυμηθούμε το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον του 2007:

  • Η χώρα ήταν σε αβελτηρία και ραστώνη και σε συνεχιζόμενη παρακμή και δανειζόταν για να λειτουργεί την πελατειακή πολιτική,
  • Συνέχιζε βαθειά απλωμένη στην κοινωνία, η έλλειψη ιστορικής παιδείας (ακόμη και του 1922)
  • Δεν φαινόταν πουθενά ότι το εκπαιδευτικό σύστημα είχε ανασκουμπωθεί να ξεκινήσει κάποιο σοβαρό εκσυγχρονισμό του περιεχομένου της παιδείας.

Μέσα σ’ αυτές τις παρακμιακές συνθήκες και ενώ δεν υπήρχε τότε ακραίος εθνικισμός που να προπαγάνδιζε για να εξάψει αισθήματα μίσους προς την Τουρκία,  ξαφνικά εμφανίζεται το κράτος, μέσω της υπεύθυνης για τη σύνταξη του βιβλίου κας Ρεπούση, ή καλύτερα, εμφανίζεται η κα Ρεπούση  χρησιμοποιώντας το κράτος, και δρομολογεί να διδάσκονται πλέον  τα παιδιά όχι για σφαγές το 1922 αλλά ότι οι Έλληνες  συνωστίζονταν στην παραλία της Σμύρνης.  Θέση, χωρίς καμιά επιστημονικά τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία. (Όπως χωρίς σοβαρή επιστημονική τεκμηρίωση είναι και οι μεταγενέστερες αμφισβητήσεις ιστορικών γεγονότων της κας Ρεπούση).

Μετά τις εκτεταμένες αντιδράσεις αποσύρθηκε άρον-άρον  -από την ίδια- ως άστοχος ο όρος ‘’συνωστίζονταν’’, ο οποίος αξίζει να επισημανθεί ότι είχε επιλεγεί μετά από ”μελέτη” -προφανώς ως ο καταλληλότερος-  για να συμπυκνώσει όλη τη ‘’φιλοσοφία’’  να διαγραφούν  οι σφαγές  και να γραφεί κάτι διαφορετικό.

Ακόμη και αν ήταν 100% επιστημονική ιστορική διαπίστωση ότι τα γεγονότα στη Σμύρνη διαπιστώθηκε ότι ήταν μόνο συνωστισμός, ο τρόπος που επιχειρήθηκε η παρέμβαση για αλλαγές στην κυρίαρχη ιστορική μνήμη της χώρας για το 1922 (και όχι μόνο), ήταν κλασσική περίπτωση προχειρότητας και αυτοσχεδιασμού ‘’αλλά Γκρέκα’’, τόσο από πλευράς κας Ρεπούση όσο και από πλευράς  εθνικού συστήματος παιδείας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ    

Ακόμη κι αν συμφωνήσει όλη η κοινωνία να σβήσει από την ιστορική της μνήμη ως μύθους τα ιστορικά γεγονότα που ξέραμε μέχρι σήμερα, καμιά λύση ή απάντηση δεν θα δοθεί στα   τρομακτικά προβλήματα που σέρνονται.

       Μήπως καλύτερα να καταναλώνουμε σ’ αυτή τη χώρα όση  ‘’φαιά ουσία’’ διαθέτουμε για το πώς θα δημιουργήσουμε μια πιο οργανωμένη παιδεία, ένα κράτος δικαίου και περιβάλλον παραγωγής πλούτου;

      Αυτά είναι που χρειάζεται η χώρα.

     Ελάχιστα φταίνε για το χάλι της χώρας και της παιδείας  κάποιοι ενδεχόμενοι ιστορικοί ‘’μύθοι’’.

 

*  Ο Στέφανος  Ανδριάνης είναι Αντισ/γος ε.α , Πολιτ. Μηχανικός

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *